19 stycznia 2018

Odsiecz nr 44 - Stylowe oświecenie… oświeceniowe style: klasycyzm, rokoko (2)

Oj, czasami tak nie chce się usiąść do komputera, by wypisać kilka słów zaplanowanych na dzisiaj. Ale zazwyczaj wtedy pojawia się ktoś, kto mówi: "hej, twoja odsiecz ma sens! oni czekają na twoją pomoc!". I zaczynam pisać. Jak dziś.
Tak, jak zapowiedziałam, dzisiaj kontynuacja odsieczy o stylach oświeceniowych. Tym razem spojrzymy na malarstwo i architekturę.

Klasycyzm

Jak już wiecie, jest on kierunkiem artystycznym nawiązującym do wzorów antycznych. U jego podstaw leżą odkrycia archeologiczne dokonywane w Pompejach od 1748 roku. Odkryte budowle zdały się badaczom - w porównaniu z budowlami barokowymi - harmonijne, klasyczne, proste i proporcjonalne. Te właśnie cechy starano się przetransponować do innych dziedzin sztuki - malarstwa i architektury.
Warto pamiętać o tym, że wyróżniamy także późny klasycyzm, tj. styl cesarstwa. Być może jest bliższa Wam, a szczególnie żeńskiej części czytelników, nazwa empire. Powstał on za panowania Napoleona I i charakteryzował się monumentalnością i dostojeństwem. Stąd w jego cechach charakterystycznych wyróżnia się złocenia, orły, antyczne bóstwa, girlandy i medaliony.
Jeśli natomiast chodzi o architekturę, to najbardziej typową budowlą dla tej epoki jest paryski Panteon (najbliższy jest właśnie stylowi empire). Jego nazwa ma dwa znaczenia: 1) starożytna świątynia poświęcona bogom (pan - wszech, theios - boski), 2) okazała budowla, w której znajdują się grobowce wybitnych ludzi. I oczywiście w podziemiach Panteonu spoczywają wielcy: J.J. Rousseau, Wolter, E. Zola, W. Hugo, a od 1995 roku także Maria Skłodowska-Curie i jej mąż - Piotr Curie. 
Teraz kilka słów o architektonice zabytku. Panteon jest monumentalną, masywną budowlą, przykrytą wysoką kopułą, otoczoną kolumnami. Schody prowadzą do kolumnady wspartej na 22 kolumnach w stylu korynckim. Część ta zwieńczona jest trójkątnym tympanonem, w którym widnieją personifikacje Ojczyzny, Wolności i Historii autorstwa Davida d'Angers. Złotymi literami natomiast została wypisana inskrypcja: "Wielkim ludziom - wdzięczna ojczyzna". Zauważcie, że mury budowli pozbawione są ozdób, przez co wyróżnia się ona swoją prostotą i dostojeństwem.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Paris-Pantheon-Facade.jpg/1200px-Paris-Pantheon-Facade.jpg
Ze względu na to, że w stylu klasycznym stawiano przede wszystkim na funkcjonalność i harmonię, w budowli przeważają proste i symetryczne linie, a ona sama zbudowana jest na planie krzyża greckiego.
Powrócę jeszcze na chwilę do stylu empire. Kobiety mogą go kojarzyć z nazwy stylu sukni. I wiele się nie pomylą, bowiem suknie empire pojawiają się na obrazach późnego klasycyzmu:
http://www.gogmsite.net/_Media/1802-mme-recamier-by-jacque_med.jpeg

Rokoko

Krótki wstęp dla tego drugiego stylu, który nieco różni się - jak wiecie - od monumentalnego i skromnego klasycyzmu. Nazwa rokoko wzięła się od francuskiego słowa rocaille oznaczającego popularne motywy dekoracyjne w kształcie muszelek. Styl ten narodził się po śmierci Króla Słońce - Ludwika XIV. Do słynnego Wersalu przenosi się wówczas ośrodek władzy, kultury, sztuki. Do głosu dochodzą zamożni mieszczanie i kupcy. Malarstwo staje się wytworne, nastrojowe i uczuciowe. Innymi słowy, sztuka rokoko miała na celu sprawiać przyjemność, bawić, zachwycać swoim wdziękiem i lekkością.
https://mm.pwn.pl/ency/jpg/583/2c/d27i0026.jpg

Ponadto, styl rokoko objawia się drobnymi zdobieniami na obrazach: kwiatuszkami, bukiecikami, apaszkami, bibelotami, książeczkami, rzeźbami kupidynów itd. Spójrzcie:
https://render.fineartamerica.com/images/rendered/default/poster/8/10/break/images/artworkimages/medium/1/the-swing-jean-honore-fragonard.jpg
Zauważcie też, jaką lekkość nadaje temu obrazowi huśtawka wprowadzona w ruch przez mężczyznę w cieniu. Ruch powietrza natomiast wybrzusza suknię, która staje się lekka i zwiewna.
To już wszystko, moi mili, z zakresu stylów artystycznych. Kolejna odsiecz traktować będzie o sztandarowych tekstach polskiego oświecenia. Spodziewajcie się zatem już wkrótce.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Warto przeczytać...

Odsiecz nr 89 - Bogurodzica. Nic więcej.

O jacie, jacie, jacie! Ale dzisiaj piękny temat, piękny wpis - mój ulubiony, ukochany! Sięga do korzeni, do najbardziej elementarnych podwa...