Kochani! Dziś zajmiemy się zagadnieniem stylizacji, bowiem mam wrażenie, że również ono umyka w chaosie codzienności szkolnej. Jednak zanim zasypię Was słowem teoretycznym, przeczytajcie dla uśmiechu, dla ciekawości fragment Ewangelii wg św. Jana... a właściwie Dobrej Czytanki wg św. Zioma Janka... :)
...A kiedy Master dostał cynk, że faryzeusze skapnęli się, że ma coraz więcej uczniów i chrzci więcej niż Jan, chociaż w sumie to nie Jezus zanurzał w wodzie, tylko jego ekipa, wyszedł z Judei i wrócił do Galilei. Musiał przebić się przez Samarię. Kiedy dotarł do samarytańskiej wioski (Sychar) blisko działki, którą Jakub odpalił swojemu synowi Józkowi, była tam studnia Jakuba, więc Jezus zmachany podróżą, glebnął se przy niej. To było koło południa. A tu wbija się samarytańska laska, żeby nabrać wody. Jezus zagaił do niej: Dasz mi się napić? Bo jego ekipa poszła do miasta, żeby kupić żarcie. Wtedy ta panna powiedziała mu: Pogięło cię? Jesteś Żydem i prosisz mnie, Samarytankę, o wodę? (bo Żydzi nie zadają się z Samarytanami). Jezus na to: Gdybyś wiedziała, co Bóg chce ci dać i znała gościa, który cię prosi o wodę, to ty byś go prosiła, żeby ci dał żywej wody. Mówi mu: Człowieku, nie masz nawet wiaderka, a ta studnia jest nieźle głęboka; skąd masz żywą wodę? Może jesteś lepszy od naszego pradziada Jakuba, który nam odpalił tę studnię w spadku i sam z niej pił, i jego synowie, i nawet jego bydło? Jezus na to: Każdego, kto pije tę wodę, znowu będzie suszyć. Ale jak ktoś napije się wody, którą ja mu zapodam, tego już nie będzie nigdy suszyło, tylko ta woda, będzie w nim pompować życie aż do wieczności. Panna do niego: O, bez kitu, to zapodaj mi tę wodę, żeby mnie już nie suszyło i żebym nie musiała ciągle tu biegać! On na to: Dobra, to leć po męża i wracajcie tutaj! Panna przyczaiła: No, ale ja nie mam męża. Jezus do niej: Proste, że nie masz. Miałaś pięciu, a ten klient, którego teraz masz, to nie twój mąż. Dobrze gadasz. A panna: Ej gościu, normalnie jesteś prorokiem! Nasi starsi na tej górze oddawali cześć Bogu, no a wy mówicie, że to w Jerozolimie jest miejscówa, gdzie trzeba go uczcić. Jezus powiedział: Dziewczyno, daj mi wiarę, że przychodzi czas, kiedy ani na tej górze, ani w Jerozolimie nie będziecie oddawali czci Ojcu. Wy czcicie to, czego nie znacie, my czcimy to, co znamy, bo ratunek pochodzi od Żydów. Ale przychodzi czas, a nawet już jest, kiedy seryjni czciciele (tacy na serio, wiesz..) będą oddawali Ojcu cześć w duchu i w prawdzie, bo Starszy takich szuka, bo tacy Go kręcą! Bóg jest Duchem, a ci, co Mu oddają cześć, powinni to robić w duchu i w prawdzie, czaisz? A ona mu: Taaa.. ja wiem, że Mesjasz jeszcze tu się wbije i wtedy nam naświetli całą sprawę. Jezus do niej: Halo, ale to ja jestem tym Mesjaszem, wiesz? I w tym momencie zlazła się jego ekipa i nie mogli rozkminić, czemu on gada z tą panną. Ale żaden z nich nie wnikał, o co ją pytał ani o czym z nią gadał... (http://www.bosko.pl/wiara/Ewangelia-wg-sw-zioma.html)
Niektórzy twierdzą, że to przekład. Ja i kilka innych osób twierdzimy, że to stylizacja. Dlaczego? Ponieważ kiedy weźmiemy pod uwagę definicję stylizacji, odkryjemy, że jest to celowe i świadome wprowadzenie do wypowiedzi cech jakiegoś stylu poprzez użycie odpowiednich cech fonetycznych, leksykalnych czy składniowych. Innymi słowy, w zależności od tego, jakie cechy dźwiękowe wystąpią w naszym tekście, jakich wyrazów w nim użyjemy bądź jaką nadamy mu składnię, taka będzie stylizacja naszego tekstu.
Stylizacja jest swego rodzaju śladem intertekstualności, a więc wpisuje ona wypowiedź w przestrzeń wypowiedzeniową, w której funkcjonują wszystkie teksty. Stąd w tekście stylizowanym występują napięcia między treścią a wzorcem, do którego ów tekst się odwołuje. Stylizacja służy bowiem zawsze jakiemuś celowi. Może być to uwiarygodnienie realiów powieści w danym miejscu i czasie, uwspółcześnienie jakiegoś tekstu, nadanie mu patosu, nadanie tekstowi funkcji satyrycznych.
Biorąc pod uwagę ww. cele, możemy wyróżnić:
- dialektyzację, a więc stylizację na daną odmianę regionalną, na gwarę,
- archaizację, czyli stylizację wprowadzającą nasz tekst w przeszłość,
- kolokwializację, czyli stylizację na styl potoczny.
- stylizację na język środowiskowy (socjolekt) - z tym mamy do czynienia w wypadki Dobrej Czytanki.
- stylizację poetycką;
- często wymienia się także stylizację biblijną.
Stylizacja jest o tyle ciekawym zjawiskiem, że używamy jej często nieświadomie, a jednak celowo, np. kiedy parodiujemy jakąś osobę, jej sposób mówienia. Dobieramy wówczas odpowiednie wyrazy, używamy konkretnych gestów. Magia stylizacji pokazuje, że język otwiera przed nami masę, masę możliwości... choćby tylko po to, by się nim pobawić.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz